Septemberverklaring: Eén zwaluw maakt de lente niet

“Om de meest kwetsbaren te helpen”, zo sprak Vlaams Minister-President Jambon gisteren het parlement toe met zijn Septemberverklaring.

En de begroting die werd voorgesteld, heeft zeker oog voor (sommige) mensen met een laag inkomen.

Zo werd de periode vastgelegd waarin geen afsluitingen mogen gebeuren en werden de noodkredieten in de budgetmeter opgetrokken. Er zijn extra middelen voor armoedebestrijding en de OCMW’s worden ondersteund om kosten voor de minimale levering aardgas te dragen.

Er zijn middelen om mensen te helpen bij hun energievragen en het uitvoeren van energiescans. En huurindexatie wordt gekoppeld aan een goede energiescore.

Er is een extraatje in het groeipakket (kinderbijslag) voor mensen die recht hebben op sociale toeslagen.

Klinkt goed. Voor sommige mensen zal het een verschil maken. Maar het daadkrachtige beleid dat ons werd aangekondigd bleef uit. Geen huurpremie, geen renovatiefonds, geen tussenkomsten in de energiefactuur.

Hadden we eigenlijk anders verwacht van een Vlaamse regering die sinds haar aantreden te weinig sociale maatregelen neemt? De huidige aandacht voor de meest kwetsbaren in de Septemberverklaring weerspiegelt zich nog niet in werkelijk sociaal beleid. Eén zwaluw maakt de lente niet.

Waarom zoveel debat over het groeipakket?

Sinds het overhevelen van het groeipakket naar Vlaanderen, en dus niet meer als onderdeel van de sociale zekerheid, wordt het groeipakket niet meer automatisch geïndexeerd. En dus is de indexatie telkens het onderwerp van discussie. Daarnaast heeft men in 2019 niet de écht sociale keuze durven maken, namelijk een laag basisbedrag met hoge sociale toeslagen. Om op die manier met dezelfde middelen het meest effect in de strijd tegen armoede te behalen.

Toen werd het argument van de armoedeverenigingen en heel wat academici van tafel geveegd. Het basisbedrag moest hoog worden. Door de keuze voor dit hoge basisbedrag voor iedereen is de huidige indexatie nu ook zo moeilijk om te dragen binnen de begroting.

Helemaal vreemd is dat sommige partijen de afgelopen week zich profileerden als sociale partijen. Zij hielden een indexatie van het basisbedrag tegen omdat dat geld zou gaan naar mensen die het niet nodig hadden. Exact het argument dat armoedeorganisaties in 2019 maakten voor een lager basisbedrag en hogere sociale toeslagen.

Maar de € 15 bij voor de sociale toeslagen is een startpunt, het is zeker niet de omslag die het systeem rechtvaardiger zal maken. Een plan voor de komende jaren waarin de sociale toeslagen jaarlijks konden verhoogd worden (bovenop indexatie), was geloofwaardiger geweest dan tijdelijke extra premies.

Geen crisisbegroting

Daarnaast blijft de Vlaamse regering vasthouden aan een streng opgelegd begrotingsregime. Zoals de minister-president zelf zei: "als we geen belastingen willen verhogen, dan kunnen we ook niet veel uitgeven". Daardoor worden “mensen die het echt nodig hebben” eerder als excuus gebruikt om geen maatregelen te nemen. Waardoor uiteindelijk iedereen ontgoocheld achter blijft.

Deze begroting is niet de begroting die we zouden verwachten van een regio waar de energiecrisis de mensen tot wanhoop drijft.